بیماری عروق کرونری قلب (CAD)

بیماری عروق کرونری قلب (CAD) از جمله بیماری های قلبی است که در اثر گرفتگی یا انسداد عروق خونی ایجاد می شوند. این بیماری از جمله شایع ترین بیماری ها در ایالات متحده بوده و به آن بیماری ایسکمیک قلب (ischemic heart disease) نیز گفته می شود. عروق کرونری، رگ هایی هستند که وظیفه اکسیژن رسانی به عضله قلب را بر عهده دارند. علت اصلی انسداد عروق، تجمع کلسترول، پلاک ها و سایر مواد درون رگ ها می باشد. تجمع پلاک ها در عروق کرونری منجر به باریک شدن عروق و کاهش جریان خون به عضلات قلب می شود. این امر منجر به احساس درد در قفسه سینه (آنژین)، کوتاه شدن نفس ها خواهد شد. توجه داشته باشید که اگر عروق به طور کامل مسدود شوند فرد دچار سکته قلبی خواهد شد.

علائم بیماری عروق کرونری قلب

اگر عروق کرونری در فردی باریک شوند، اکسیژن رسانی مناسبی به عضلات قلب انجام نمی گیرد. به خصوص زمانی که قلب با شدت می تپد و یا فرد در حال انجام تمرینات ورزشی است. در ابتدا کاهش شدت جریان خون علائم خاصی را ایجاد نمی کند اما با ادامه پیشرفت بیماری و تجمع بیشتر پلاک ها ممکن است علائم زیر مشاهده شوند:

• درد قفسه سینه (Angina): ممکن است که احساس درد یا سفتی در قفسه سینه خود احساس کنید. به این درد آنژین گفته می شود که معمولا در سمت چب یا قسمت وسط قفسه سینه بروز پیدا می کند. داشتن استرس جسمی یا عاطفی عامل اصلی آنژین است. در اغلب موارد چند دقیقه پس از قطع فعالیت استرس زا این درد قطع می شود البته توجه داشته باشید که در برخی افراد به خصوص خانم ها، ممکن است که درد را در بازو، گردن یا پشت خود احساس کنند. 

از جمله علائم درد قفسه سینه می توان موارد زیر را نام برد:

• عرق سرد؛

• ضعف؛

• تنگی نفس؛

• احساس خستگی؛

• احساس سرگیجه و سبکی سر؛

• حمله قلبی؛

• حالت تهوع.

باید توجه داشته باشید که زنان اغلب علائم متفاوتی نسبت به مردان را بروز می دهند. علائم در خانم ها می تواند تنگی نفس، خستگی و حالت تهوع باشد اما در آقایان درد گردن یا فک باشد. 

چه عواملی باعث بالا رفتن خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری می شوند؟

• بالا بودن سطح کلسترول خون به خصوص کلسترول بد یا LDL؛

• داشتن فشار خون بالا؛

• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های قلبی؛

• دیابت؛

• مصرف سیگار؛

• سن بالا (خطر ابتلا در مردان بالای 45 سال و زنان یائسه افزایش می یابد.)؛

• اضافه وزن؛

• بی تحرکی؛

• این بیماری در بومیان آمریکا، سیاه پوستان و دو رگه های مکزیکی آمریکایی شایع تر است؛

• استرس و اضطراب؛

• داشتن رژیم غذایی نامناسب.

روش های تشخیص بیماری عروق کرونری قلب

جهت تشخیص بیماری عروق کرونر قلب پزشک ممکن است در ابتدا سوالاتی در مورد سابقه خانوادگی فرد در زمینه این بیماری بپرسد و معاینات بالینی انجام دهد. در مرحله بعد ممکن است پزشک درخواست انجام آزمایش خون روتین داشته باشد. از دیگر روش های جهت تشخیص بیماری عروق کرونر قلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1: نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG)

دستگاه الکتروکاردیوگرام سیگنال های الکتریکی را هنگام عبور از قلب ثبت می کند. نوار قلب، اغلب می تواند شواهدی از حمله قلبی که قبلا رخ داده یا حمله ای را که در حال پیشرفت است را نشان دهد.

2: آزمایش استرس ورزشی

اگر علائم بیماری های قلبی شما اغلب در حین ورزش ظاهر می شوند، پزشک معالج ممکن است از شما بخواهد که در حین انجام نوار قلب بر روی تردمیل قدم بزنید یا دوچرخه ثابت سوار شوید. گاهی اوقات، هنگام انجام این تمرینات، اکوکاردیوگرام نیز انجام می شودکه به آن اکو استرس گفته می شود. گاهی امکان دارد به جای ورزش کردن از داروهای تحریک کننده قلب استفاده گردد. 

3: آزمایش استرس هسته ای

این تست شبیه تست استرس ورزشی است اما تصاویری را هم به نتایج آن اضافه می کند. در این روش میزان جریان خون در عضله قلب در زمان استراحت و استرس اندازه گرفته می شود. 

4: آنژیوگرام و کاتتریسم قلبی

این روش با ناام آنژیوگرافی شناخته شده است. در طول آنژیوگرافی قلب، پزشک به آرامی یک کاتتر را در شریان یا ورید در کشاله ران، گردن یا بازو و تا قلب قرار داده و با کمک اشعه ایکس آن را به موقعیت درست هدایت می کند. گاهی به همراه کاتتر، رنگ هم تزریق می شود که باعث بهتر دیده شدن عروق خونی می گردد. در صورتی که انسدادی وجود داشته باشد به راحتی قابل تشخیص است. 

5: سی تی اسکن قلب

از این روش برای مشاهده رسوبات کلسیم در شریان ها که می توانند عامل تنگی عروق باشند استفاده می شود. 

6: اکوکاردیوگرام

در این روش از امواج صوتی برای تولید تصاویری از قلب استفاده می شود. 

در بحث درمان، پزشک معالج براساس علائم بیماری، شدت و سایر شرایط بیمار به انتخاب، روش درمانی و داروهای مناسب را تجویز می نماید. درمان های احتمالی برای بیماری عروق کرونر قلب شامل تغییر در شیوه زندگی، مصرف داروها یا انجام روش هایی مانند بای پس می باشد. 

به طور کلی، برای جلوگیری از بیماری عروق کرونر قلب توصیه می شود که مصرف سیگار و الکل ترک شود، فرد بیمار لازم است که سبک زندگی خود را تغییر داده و از مصرف غذاهای چرب و فست فودی خودداری نماید.

از سوی دیگر انجام منظم تمرینات ورزشی می تواند نقش چشمگیری در کاهش بیمای های قلبی داشته باشد. در آزمایشگاه های مرکز مام پنلی تحت عنوان "پنل تشخیص بیماری های قلبی-عروقی" وجود دارد که می تواند به شما در جهت پیگیری سلامت قلب کمک کند.