اختلالات قاعدگی و بررسی های هورمونی
اختلال قاعدگی چیست؟
اختلالات قاعدگی و پریود نامنظم به معنای وجود مشكل در چرخه قاعدگی طبیعی زنان و احتمالا مشکلات هورمونی بوده و یکی از رایج ترین دلایلی است که زنان به متخصصین زنان مراجعه می کنند. این اختلالات و علائم آنها می تواند زندگی روزمره خانم ها را مختل کند. آنها همچنین می توانند رابطه جنسی زوجین و توانایی باردار شدن خانم را هم تحت تأثیر قرار دهند.
انواع اختلالات قاعدگی کدامند؟
انواع مختلفی از اختلالات قاعدگی و وجود دارد که عبارتند از:
- خونریزی های غیرطبیعی، پریود های نامنظم و طولانی مدت؛
- آمنوره (عدم خونریزی در دوران قاعدگی)؛
- الیگومنوره (قاعدگی سبک یا نادر)؛
- فیبروم (تومورهای رحمی غیرسرطانی)؛
- سندرم پیش از قاعدگی؛ (PMS)
- اختلال دیسفونیک پیش از قاعدگی. (PMDD) (ناراحتی های شدید جسمی و عاطفی قبل از قاعدگی)
عوامل ایجاد کننده اختلالات قاعدگی
اختلالات قاعدگی توسط فاکتورهای متعددی رخ می دهد که عبارتند از:
- فیبروم های رحمی؛
- عدم تعادل هورمونی؛
- بیماری های انعقاد خون؛
- سرطان؛
- بیماری های منتقل شونده از راه رابطه جنسی؛ (STI)
- سندرم تخمدان پلی کیستیک؛ (PCOS)
- ژنتیک.
علائم بیماری اختلالات قاعدگی
اگر پریود شما پشت سر هم و کمتر از 21 روز یکبار اتفاق بیافتند، هر چند ماه یکبار رخ دهد و یا اینکه خونریزی ها بیش از 10 روز طول بکشد باید به پزشک زنان مراجعه کنید. از جمله علائم اختلالات قاعدگی و پریود نامنظم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی های رحمی غیرطبیعی؛
- درد یا گرفتگی؛
- افسردگی؛
- سردرد؛
- پریشانی احساسی؛
- نفخ یا احساس پری شکم.
روش های تشخیص اختلالات قاعدگی
پزشک تشخیص اختلالات قاعدگی را با معاینه فیزیکی (معاینه لگن و انجام آزمایش پاپ اسمیر) و بررسی سابقه پزشکی فرد مراجعه کننده آغاز می کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد که تعداد روز های قاعدگی، شدت خونریزی، درد و یا هر علامت دیگری که دارید را اطلاع دهید. آزمایشات بیشتر شامل موارد زیر خواهد بود:
- آزمایش خون؛
- آزمایش هورمون؛
- انجام سونوگرافی؛
- ؛MRI
- هیستروسونوگرافی؛
- لاپاراسکوپی؛
- نمونه برداری از اندومتر؛
- کورتاژ و اتساع.
عدم تعادل هورمون ها می تواند مشکلات عمده ای از جمله اختلالات پریود، رشد ناخواسته مو، مشکلات باروری، افزایش وزن و حتی اختلال در خواب را ایجاد کند. بنابراین یکی از آزمایش هایی که ممکن است پزشک شما درخواست دهد، آزمایش هورمون می باشد. در بدن ما بیش از 50 نوع هورمون مختلف وجود دارد که بر قاعدگی، انرژی، وزن بدن، قدرت باروری و ... اثر می گذارند. در اینجا به بررسی شایع ترین اختلالاتی که در اثر عدم تعادل هورمونی ایجاد می شوند می پردازیم.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
این اختلال بر حدود 5 تا 10 درصد زنانی که در سنین باروری قرار دارند اثر می گذارد و باعث می شود که تخمدان آندروژن های (تستوسترون) بیشتری تولید کند که مانع تخمک گذاری می شود. تخمدان خانمی که دچار این مشکل است، به جای آزاد کردن تخمک شروع به تولید کیست های کوچکی می کند. توجه داشته باشید که این رخداد به دلیل عدم تعادل هورمونی است و منجر به پریود های منظم می شود.
اختلالات تیروئیدی
اختلالات تیروئید می توانند منجر به پریود نامنظم شوند. هورمون های غده تیروئید بر متابولیسم بدن اثر می گذارند و بهم خوردن تعادل این هورمون ها می تواند منجر به اثراتی از قبیل اختلالات قاعدگی و .... شود. بررسی هورمونی این اختلالات می تواند از طریق آزمایشات دوره ای شناسایی شود و به محض بهم خوردن تعادل آن اقدامات درمانی مناسب را در نظر گرفت.
سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم
در برخی افرادی که مبتلا به این سرطان ها هستند گاهی اختلالات قاعدگی و پریود نامنظم، خونریزی بین پریودها و یا خونریزی در حین رابطه جنسی دیده می شود.
اندومتریوز
اندومتر به لایه ای طبیعی گفته می شود که درون رحم شکل می گیرد و زمینه ساز جایگزینی جنین در جداره رحم می شود. گاهی اوقات و در شرایط بیماری ممکن است سلول های اندومتر به جای اینکه در پوشش داخلی رحم مشاهده شوند، در خارج آن (حفره شکمی، روده و ....) یافت می شوند. افرادی که دچار اختلال اندومتریوز هستند گاهی اختلالات قاعدگی، دردهای شدید و ناباروری را مشاهده می کنند.
بیماری التهابی لگن (PID)
این اختلال یک نوع عفونت سیستم تولید مثل زنان به شمار رفته و از جمله شایع ترین و جدی ترین بیماری های منتقل شونده از راه جنسی می باشد. اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود با کمک آنتی بیوتیک درمان می شود اما اگر پخش شود به رحم و اندومتر آسیب رسانده و منجر به دردهای مزمن و طولانی مدت می شود. از جمله متداول ترین علائم این بیماری اختلالات قاعدگی ، پریود نامنظم ، خونریزی های بین پریودی و خونریزی بعد از رابطه جنسی می باشد.
چگونه می توان هورمون ها را متعادل کرد؟
در صورتی که با انجام آزمایشات هورمونی مشخص شود که فرد دچار عدم تعادل هورمونی است، پزشک معالج راهکارهایی برای رفع این مشکل ارائه می دهد که در اینجا به معرفی چند مورد از آنها می پردازیم.
- استفاده از چربی های سالم در رژیم غذایی
- استفاده از محصولات پروبیوتیک با کیفیت بالا و همچنین مصرف غذاهای تخمیری: تحقیقات نشان داده است که عدم تعادل هورمون استروژن با کمک مصرف مواد غذایی پروبیوتیک قابل تنظیم می باشد. چون باکتری استروبولوم که در محصولات پروبیوتیک وجود دارند مسئول متابولیزه کردن استروژن هستند.
- استفاده از مکمل ویتامین D
- داشتن خواب کافی
به یاد داشته باشید که برای بررسی وضعیت هورمونی خود و دنبال نمودن تندرستی به شکل مداوم و از طریق آزمایش به آزمایشگاه های مرکز مام مراجعه نمایید و از خدمات آن بهره مند شوید.