کاهش وزن ناگهانی و علل احتمالی آن

کاهش وزن بدون علت ، یا کاهش وزن ناگهانی ، مساله ای است که ممکن است جای نگرانی زیادی داشته باشد. این حالت ممکن است که علامتی از یک بیماری دیگر باشد. اگر فردی طی 6 تا 12 ماه بیش از 5 درصد کل وزن بدن خود را از دست بدهد بهترین توصیه برای او مراجعه هر چه سریعتر به پزشک است و بهتر است هر گونه علامت دیگری نیز دارد برای پزشک توضیح دهد. کاهش وزن ناگهانی ممکن است در نتیجه برخی مشکلات رخ دهد که در ادامه مورد بحث قرار گرفته اند:

1. از دست دادن توده عضلانی

وزن بدن انسان عمدتا از توده چربی و توده فاقد چربی (شامل عضله، استخوان، و آب) تشکیل شده است. از دست رفتن توده عضلانی یکی از علل احتمالی کاهش وزن ناگهانی است. علامت بارز این رویداد، ضعف عضلانی است. نمود ظاهری این رویداد ممکن است این باشد که در اندام های جفت، یک عضو کوچکتر از عضو دیگر دیده می شود. علل این اتفاق ممکن است شامل عدم استفاده از عضلات برای مدت طولانی، در نتیجه کم تحرکی، عدم انجام تمرینات منظم، و بستری شدن طولانی مدت باشد. علل احتمالی دیگر ممکن است شامل: آسیب دیدگی (مانند شکستگی های استخوان)، پیری، سوختگی، سکته، روماتیسم مفاصل، پوکی استخوان، مالتیپل اسکلروزیس، و آسیب های اعصاب باشد.

2. پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید می تواند تعادل هورومونی شما را به هم بریزد و بسیاری از عملکردهای بدن مانند متابولیسم را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که تیروئید پرکار باشد شما سریعاً کالری غذا را سوزانده و باز گرسنه می شوید. این مساله ممکن است باعث کاهش وزن ناگهانی شود.

علل احتمالی پرکاری تیروئید می تواند شامل بیماری گریوز، التهاب تیروئید، مصرف بیش از حد ید، و مصرف داروهای محرک تیروئید باشد.

3. آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که در اثر حمله سیستم ایمنی به مفاصل رخ داده و منجر به التهاب می شود. التهاب مزمن می تواند متابولیسم را سرعت داده و وزن بدن را کاهش دهد. علائم آرتریت روماتوئید شامل تورم و درد مفاصل است و معمولاً مفاصل جفت را با هم درگیر می کند. علت اصلی بروز آرتریت مشخص نیست اما مطالعات نشان داده است که این بیماری با سن، جنس، تغییرات هورمونی، سیگار کشیدن، و چاقی در ارتباط است.

4. دیابت

یکی دیگر از علل کاهش وزن، دیابت نوع 1 است. در این بیماری، کاهش ساخت انسولین منجر به کاهش مصرف قند و در نتیجه کاهش کالری موجود در بدن می شود. علائم دیگر دیابت نوع 1 شامل تکرر ادرار، تشنگی افراطی، خستگی، تاری دید، و بی آبی بدن است.

5. افسردگی

کاهش وزن ناگهانی ممکن است نتیجه افسردگی باشد که با علائم ناراحتی، سردرگمی، یا احساس پوچی به مدت حداقل دو هفته خود را بروز می دهد. این حالت ممکن است در فعالیت های روزمره فرد مبتلا مانند کار کردن یا مطالعه اختلال ایجاد کند. افسردگی با تاثیر بر مغز، موجب کاهش اشتها می شود که نتیجه دراز مدت آن کاهش وزن است. البته افسردگی در برخی افراد اشتها را افزایش می دهد. بنابراین، اثرات این اختلال از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

6. بیماری التهابی روده (IBD)

این بیماری دارای دو فرم رایج است که تحت عنوان بیماری کرون و کولیت زخم شونده شناخته می شوند. التهاب ناشی از این بیماری موجب می شود که بدن دائما در حالت مصرف انرژی باشد. همچنین باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن می شود. IBD معمولا با مصرف برخی مواد غذایی تشدید می شود.

7. بیماری ریوی انسدادی مزمن (COPD)

COPD یک بیماری پیشرونده ریوی است که با تنگی و یا التهاب مجاری هوایی بروز پیدا می کند. تنگی مجاری هوایی ریوی تنفس را برای فرد بیمار دشوار می کند. التهاب مجاری هوایی نیز عبور هوا به ریه ها را دشوار می کند که نتیجه آن خلط، سرفه، و مشکلات تنفسی است. مراحل اولیه این بیماری خفیف است، اما مراحل انتهایی بیماری دشوار بوده و انرژی اضافه ای که صرف دشواری تنفس می شود، باعث کاهش وزن ناگهانی می گردد (فرد مبتلا به COPD ده برابر بیشتر از یک فرد سالم برای تنفس انرژی صرف می کند). علل اصلی COPD شامل سیگار کشیدن، و تماس طولانی مدت با آلوده کننده های هوا و گرد و غبار است.

8. اندوکاردیت (التهاب اندوکارد قلب)

اندوکاردیت نتیجه ورود باکتری ها به جریان خون و تجمع آنها در قلب است. افراد مبتلا به اندوکاردیت دچار تب و کم اشتهایی می شوند. افزایش دمای بدن موجب افزایش متابولیسم و چربی سوزی می شود که نتیجه آن کاهش وزن است. این بیماری اغلب در افراد دارای دریچه های قلب مصنوعی و مشکلات دریچه قلبی رخ می دهد.

9. سل (توبرکلوزیس)

این بیماری توسط مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد شده و کاهش وزن ناگهانی در آن تا حدی نتیجه کاهش اشتهای فرد بیمار است. اما علت اصلی کاهش وزن در این بیماران هنوز شناخته نشده است. افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف اغلب به این بیماری حساس هستند اما بروز آن در افراد سالم کمتر دیده می شود.

10. سرطان

براساس دستورالعمل های جامعه سرطان آمریکا، یکی از اولین علائم بروز سرطان، کاهش وزن 4.5 کیلوگرمی یا بیشتر در فرد بیمار است. این مساله به خصوص در مورد سرطان های پانکراس، ریه، معده و مری رایج است. سرطان با افزایش التهاب و کاهش اشتها موجب اتلاف انرژی و کاهش دریافت انرژی می شود که نتیجه آن لاغری است.

11. بیماری آدیسون

این بیماری خود ایمنی بوده و نتیجه حمله سیستم ایمنی به غدد فوق کلیوی است. در این حالت، غده فوق کلیوی نمی تواند هورمون کافی بسازد و بنابراین در تنظیم اشتها و متابولیسم بدن اختلال ایجاد می شود. در نتیجه وزن بیمار در مدت کوتاهی کاهش می یابد.

12. ایدز

فرم پیشرفته آلودگی به ویروس HIV که ایدز نامیده می شود، اغلب موجب کاهش وزن ناگهانی در فرد بیمار می شود. این وضعیت به همراه گلودرد و خستگی اتفاق می افتد که خود در نتیجه ابتلا به عفونت های جانبی در ایدز ایجاد می شوند.

13. بیماری احتقانی قلب (CHF)

کاهش وزن یکی از عوارض CHF است. این بیماری زمانی ایجاد می شود که قلب نمی تواند با خون کافی پر شود و خون را با فشار کافی به بیرون پمپ کند. در این حالت، دستگاه گوارش خون کافی دریافت نمی کند و در نتیجه تهوع یا احساس سیری کاذب ایجاد می شود. علاوه براین، در زمان غذا خوردن تنگی نفس ایجاد می شود. نتیجه این حالت، کاهش وزن سریع در فرد بیمار است.

به خاطر داشته باشید که کاهش وزن ناگهانی همیشه نشانه مشکل جدی نیست. این حالت ممکن است که در نتیجه یک رویداد پر استرس، یا تغییرات احتمالی در سبک زندگی رخ دهد. بنابراین، کاهش وزن خود را در اسرع وقت و بدون داشتن استرس به پزشکتان اطلاع دهید. اغلب وضعیت های توضیح داده شده در بالا تظاهراتی را دارند که می توان از طریق آزمایشات خون و ادرار در مراحل اولیه آن را شناسایی نمود. یکی از بهترین راهکارها برای ارزیابی سلامتی انجام منظم آزمایشات روتین است که کمک می کند بیماری را در مراحل اولیه و قابل درمان تشخیص دهیم.

در صورت تمایل می توانید با مراجعه به آزمایشگاه های مرکز مام آزمایشات روتین خود را با بهترین کیفیت و در کمترین زمان ممکن انجام دهید.