آیا می دانید اگر سرطان را در استیج 1 تشخیص دهید قابل درمان است؟

بیماری سرطان چیست؟ سرطان، نوعی از بیماری است که در اثر تکثیر بدون کنترل سلول ها و با سرعتی بیشتر از حالت عادی در بدن ایجاد شده و در نهایت این سلول های غیر طبیعی به یک توده یا تومور تبدیل می گردند. سرطان تقریبا به عنوان یک بیماری شایع شناخته می شود که امکان ایجاد آن در همه نقاط بدن وجود دارد و حدود 39.5% افراد در دنیا ممکن است به آن مبتلا گردند. علت اصلی وقوع سرطان در یک فرد این است که در ژن های دخیل در مسیر کنترل چرخه تقسیم سلول ها در بدن، جهش یا تغییری رخ داده و تقسیم سلولی از کنترل خود خارج شود. به عنوان مثال، به جای اینکه سلول های قدیمی بمیرند، رشد کرده و سلول های غیر طبیعی را تشکیل می دهند.

در حال حاضر، بیماری سرطان عامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است البته درجه کشندگی این بیماری به نوع و استیج و گرید سرطان (میزان پیشرفت بیماری) بستگی دارد. زمانی که سلول های سرطانی شروع به رشد و تکثیر می کنند، عملکرد مناسب اندام ها را مختل می کنند. این امر باعث کاهش اکسیژن رسانی به اندام ها و تجمع مواد زائد در بدن خواهد شد که در نتیجه عملکرد اندام ها مختل و منجر به مرگ فرد می گردد.

علت بروز سرطان

در بروز سرطان های مختلف عوامل متعددی دخیل هستند که باعث تکثیر بی رویه سلول ها و متاستاز آنها در دیگر بخش های بدن می شوند. به عنوان مثال استعمال دخانیات و مصرف سیگار، یکی از اصلی ترین عوامل در بروز سرطان هایی از جمله سرطان ریه، دهان، حنجره و مری است. از دیگر فاکتوورهایی که می توانند باعث بروز این بیماری شوند می توان به موارد زیر اشاره نمود که عبارتند از:

• سبک زندگی ناسالم: مصرف بیش از حد فست فودها، غذاهای چرب و شیرینی باعث بالا رفتن ریسک ابتلا به سرطان و سایر بیماری ها از جمله مشکلات قلبی-عروقی می شود.

• هورمون درمانی: خانم هایی که هورمون درمانی انجام می دهند، ریسک بالایی در ابتلا به سرطان سینه و اندومتر خواهند داشت.

• قرار گیری در محیط آلوده و سمی: برخی افراد در محیط هایی کار و زندگی می کنند که دارای ترکیبات سرطان زایی از جمله آزبست و آفت کش ها است.

• در تماس بودن با تشعشعات خطرناک: در معرض اشعه UV نور خورشید قرار گرفتن، می تواند به شکل چشمگیری شانس ابتلا به سرطان پوست را در افراد افزایش دهد. دیگر تشعشعات هم به دلیل توانایی ایجاد جهش در ساختار DNA، قابلیت سرطان زایی دارند.

انواع استیج و گرید سرطان

زمانی که یک فرد علائمی از سرطان را در خود مشاهده می کند، اولین سوالی که برای او پیش می آید این است که سرطان های قابل درمان کدامند؟ به طور کلی 5 استیج سرطان مختلف برای اغلب سرطان ها معرفی شده است که نشان دهنده میزان پیشرفت آن ها می باشد. هر چه میزان پیشرفت سرطان کمتر باشد امکان درمان و بهبود آن بیشتر است. در اینجا ما به معرفی انواع استیج سرطان یا گرید سرطان می پردازیم.

• استیج 0: استیج سرطان 0 به این معناست که سرطانی وجود نداشته و تنها سلول های غیرطبیعی که پتانسیل سرطانی شدن دارند، مشاهده می شود. 

• استیج 1: این گرید سرطان به معنی کوچک بودن آن بوده و تنها یک ناحیه را درگیر کرده است. (سرطان در مراحل اولیه)

• استیج 2 و3 : این نوع گرید سرطان، نشان دهنده ی پیشرفت بیماری و نفوذ آن به بافت ها و غدد مجاور می باشد.

• استیج 4: در این گرید سرطان به دیگر نقاط بدن متاستاز کرده است و به آن سرطان پیشرفته یا متاستاتیک گفته می شود. 

تشخیص سرطان

درمان سرطان، جدای از هزینه های سنگینی که بر هر خانواده تحمیل می کند در بسیاری از موارد نیز قابل درمان نیست. یکی از بهترین روش ها برای درمان سرطان این است که تشخیص سرطان در مراحل اولیه صورت گیرد تا هم شانس درمان و بهبود فرد مبتلا بالا رفته و هم هزینه های کمتری داشته باشد. به این منظور، بهتر است که همه جامعه علاوه بر چکاب های منظم، از علائم عمومی سرطان ها آگاهی داشته باشند تا در صورت مشاهده آنها در خود بتوانند سریعأ به پزشک مراجعه کرده و روند درمان خود را آغاز کنند. 

علائم اولیه سرطان عبارتند از:

• احساس خستگی و بی حالی های شدید؛

• کاهش وزن بدون علت؛

• دردهای مداوم؛

• تغییرات پوستی؛

• تب کردن های شبانه؛

شایع ترین علائم سرطان ها شامل موارد زیر است البته وجود آنها نشانه های قطعی سرطان نبوده و نیاز به بررسی های دقیق دارد که عبارتند از:

• مشاهده تغییر ظاهر خال ها؛

• گرفتن صدا؛

• احساس ایجاد توده های غیر معمول در بدن؛

• مشکل در بلع؛

تشخیص و درمان سرطان

امروزه به منظور تشخیص سرطان، روش های متعددی در دسترس است که عبارتند از:

• آزمایش خون و ادرار؛

• سی تی اسکن و MRI؛

• انجام سونوگرافی؛

• اشعه X؛

• نمونه برداری از بافت یا بیوپسی؛

با تشخیص سرطان در مراحل اولیه، براساس نظر پزشک معالج روش هایی جهت درمان سرطان به فرد پیشنهاد می شوند که از متداول ترین روش های درمان سرطان می توان به شیمی درمانی و پرتو درمانی، هورمون درمانی، ایمنوتراپی و پیوند مغز استخوان اشاره نمود. پیوند مغز استخوان یا پیوند سلول های بنیادی از جدیدترین روش های درمان سرطان است که از طریق جایگزینی سلول های آسیب دیده با سلول های بنیادی و سالم انجام می شود. افرادی که اقدام به درمان سرطان در مراحل اولیه با سلول های بنیادی می کنند، باید پیش از انجام پیوند، شیمی درمانی برای آنها انجام شود. به این صورت که پیش از انجام شیمی درمانی، سلول های بنیادی مغز استخوان را خارج کرده و پس از اتمام درمان، دوباره به فرد تزریق می گردد. 

به طور کلی، تشخیص سرطان در مراحل اولیه باعث می شود که فرد بیمار با روش های کمتر تهاجهی مورد درمان قرار گرفته و شانس بهبود آن بیشتر خواهد بود. به همین منظور توصیه می شود که با انجام چکاب های منظم می توان بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان را در مراحل اولیه تشخیص داد و اقدام به درمان به موقع و با هزینه های پائین تر نمود.