احساس خواب آلودگی مزمن و بررسی علل احتمالی آن

وقتی فردی احساس خواب آلودگی مزمن داشته باشد، تلاش وی برای بیدار نگهداشتن خود میتواند عملکرد وی، روابط فردی و اجتماعی وی را تحت تاثیر قرار دهد و حتی در مواردی می تواند جان او را تهدید کند.

رایج ترین علت خواب آلودگی دائمی، کمبود کمیت و کیفیت خواب است. افسردگی و سایر مشکلات روانی، مصرف داروهای خاص، و بیماری های مزمن نیز ممکن است بر مغز و سیستم عصبی تاثیر گذاشته، و موجب خواب آلودگی فرد در طول روز شوند. بنابراین، شناخت علت ایجاد این مشکل، اولین گام برای رفع آن است. مشورت با پزشک برای شناسایی علت بیماری احتمالی و بهبود الگوی خواب، میتواند موجب بهبود کارآیی، خلق و خو، و سلامت عمومی شما شود.

خواب آلودگی مزمن چیست؟

خواب آلودگی مزمن، به معنای دشواری برای هوشیار ماندن در طول روز است. این مساله نباید با خستگی اشتباه گرفته شود که به معنای احساس ضعف شدید جسمی است که ممکن است مشکلات بسیار جدی برای فرد ایجاد کند. براساس آمارهای انجمن ملی خواب آمریکا نیمی از افراد بین سه تا هفت بار در هفته، در طول روز احساس خواب آلودگی دارند و چهل درصد بزرگسالان می گویند که این حالت آنها گاهی با فعالیت روزانه شان تداخل ایجاد می کند.

علل خواب آلودگی مزمن را بشناسید.

خواب آلودگی مزمن خودش به تنهایی یک فوریت پزشکی نیست؛ اما می تواند نشانه ای از یک مشکل زمینه ای با فوریت پزشکی باشد.

خواب آلودگی ناشی از کمبود خواب

• خواب ناکافی: بیدار ماندن تا دیروقت یا زود بیدار شدن می تواند باعث خواب آلودگی روز بعد شود. اگر این حالت در طولانی مدت ادامه داشته باشد به عنوان سندرم خواب ناکافی نامیده می شود.
• بی خوابی: این وضعیت شامل طیفی از مشکلات است که به خواب رفتن یا داشتن خواب طولانی مدت را برای فرد دشوار می کند. این حالت معمولا به تنهایی بروز پیدا نمی کند، بلکه نتیجه سایر مشکلاتی است که در اینجا مطرح شده است.
• اختلال خواب انسدادی (OSA): این اختلال ناشی از توقف تنفس در طی استراحت شبانه است. این مشکل باعث خواب منقطع و در نتیجه خواب آلودگی فرد در طی روز می شود.
• سندرم پای بیقرار (RLS): این حالت، با میل شدید به تکان دادن دست ها و پاها (به خصوص پاها) همراه بوده و یکی از علل شناخته شده برای ایجاد اختلال در خواب و کاهش کیفیت آن است.
• اختلال در ریتم شبانه روزی خواب و بیداری: وقتی برنامه خواب یک نفر در اثر تغییر در سیکل شبانه روزی بهم بریزد (به طور مثال در نتیجه مسافرت به کشوری دیگر یا در کارمندان شیفت شب)، خواب کوتاه یا منقطع امری عادی است.
• کیفیت پایین خواب: ناکافی بودن خواب، همیشه نتیجه کاهش مدت زمان خوابیدن نیست، بلکه کیفیت خوابیدن هم در این مساله تاثیرگذار است. در صورتی که عمق خواب فرد به دلایل متعدد کم باشد، ممکن است وی با وجود داشتن زمان استراحت کافی، با حالت خواب آلودگی بیدار شود.
• درد: بیماری هایی که در فرد درد جسمی ایجاد می کنند (مانند تورم مفاصل، یا بیرون زدگی دیسک کمر) ممکن است کیفیت خواب فرد را کاهش داده و باعث خواب آلودگی مزمن شوند.
• شب ادراری: در صورت ابتلا به شب ادراری، فرد باید چندین بار در طول شب برای استفاده از سرویس بهداشتی بیدار شود. این حالت یکی از هر سه فرد مسن را درگیر می کند.

خواب آلودگی ناشی از سایر مشکلات مغزی و پزشکی

• استفاده از داروها: مصرف برخی داروها مانند مسکن ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای آرامبخش، و داروهای آنتی هیستامین ممکن است در افراد ایجاد خواب آلودگی کنند. قطع ناگهانی مصرف برخی از داروها نیز می تواند این عارضه را در افراد ایجاد کند.
• اختلالات سلامت روانی: خواب آلودگی، ممکن است یکی از عوارض چنین اختلالاتی باشد. به طور مثال، 80 درصد افراد مبتلا به افسردگی شدید، به این مشکل دچار می شوند. اختلالات دوقطبی، اختلال استرس پس از تروما (PTSD)، و اختلال اضطراب فراگیر نیز ممکن است باعث اختلال در خوابیدن شوند.
• مشکلات مغزی: نارکولپسی یک مثال برجسته از این دست مشکلاتی است که در آن، مغز نمی تواند سیکل خواب و بیداری را به درستی تنظیم کند. این بیماری حدود 1 در هر 2000 نفر را درگیر کند و باعث می شود فرد بیمار به طور ناگهانی و در موقعیت نادرست به خواب رود.
• بیماری های تخریب کننده عصبی: بیماری هایی مانند دمانس (زوال عقل) و پارکینسون، با دشواری خواب و خواب آلودگی مزمن همراه هستند. آسیب های ترومایی مغز، و همچنین تومورها و ضایعات مغزی نیز می توانند موجب این مشکل شوند. عفونت هایی مانند مننژیت و آنهایی که انسفالیت (التهاب مغز) ایجاد میکنند از علل دیگر ایجاد این مشکل هستند.
• اختلالات تکامل عصبی: کودکان مبتلا به نقایص تمرکز/ اختلال بیش فعالی (ADHD)، و اختلالات طیف اوتیسم (ASD)، می توانند خواب آلودگی مزمن را حتی تا زمان بزرگسالی به همراه داشته باشند.
• سایر مشکلات سلامت: مشکلات متابولیک مانند دیابت و کم کاری تیروئید، می توانند فاکتورهای خطرزا برای خواب آلودگی باشند. مشکلات پزشکی مانند آنمی، سطح خونی غیر نرمال سدیم، و عدم تعادل الکترولیت های بدن نیز می توانند عامل این مشکل باشند.

درمان خواب آلودگی

اکثر موارد خواب آلودگی مزمن قابل درمان هستند. درمان مطلوب هر فرد با توجه به علت بیمای یا فاکتورهای مرتبط با آن انتخاب می شود. پزشک شما بهترین کسی است که می تواند عامل خواب آلودگی مزمن را در شما شناسایی کرده و راهکار مخصوص به خودتان را برای حل این مشکل ارائه دهد. برای نیل به این هدف، ممکن است پزشک نیاز به انجام آزمایشاتی داشته باشد و درخواست آزمایشاتی از قبیل آزمایشات متابولیک را بدهد. بنابراین در صورتی که احساس کردید این حالت در شما چندین روز متوالی ادامه دارد، حتما با پزشکتان در این خصوص مشورت کنید. ما در آزمایشگاههای مرکز مام با ارائه بهترین خدمات و به روزترین آزمایشات به شما و پزشکتان کمک می کنیم تا در اسرع وقت مشکل شما حل شود.