بیماری سوزاک چیست و چطور منتقل می شود؟
تعریف بیماری سوزاک:
بیماری سوزاک یا گونوره، از جمله بیماری های منتقل شونده از راه جنسی (STD) است که می تواند هم در مردان و هم زنان بروز پیدا کند. این بیماری مقاربتی در بین جوانان 15 تا 24 ساله بسیار شایع بوده و می تواند منجر به عفونت در دستگاه تناسلی، راست روده و گلو گردد. با داشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که مبتلا به سوزاک است می توانید به سوزاک مبتلا شوید. نکته قابل توجه در بیماری های مقاربتی این است که زنان باردار مبتلا به سوزاک می توانند در زمان زایمان طبیعی عفونت خود را به نوزاد خود منتقل کنند.
عامل بیماری مقاربتی سوزاک، باکتری به نام نایسریا گونوره آ (Neisseria gonorrhoeae) است. از آنجایی که این باکتری عمدتأ در ترشحات واژن و آلت تناسلی یافت می شود، راه انتقال آن رابطه جنسی واژینال، معقدی و دهانی است.
یکسری افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند که شامل موارد زیر می باشد:
- خانم های جوان تر از 25 سال که از لحاظ جنسی فعال هستند
- مردان همجنسگرا
- داشتن یک شریک جنسی جدید
- داشتن شریک جنسی که خود او با افراد متعددی در ارتباط است
- داشتن بیش از یک شریک جنسی
- مبتلا بودن به سوزاک و سایر انواع عفونت های منتقل شونده از راه جنسی
افرادی که در معرض خطر بیشتری برای این بیماری هستند برای کاهش احتمال ابتلا لازم است که در زمان رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنند، تعداد شرکای جنسی خود را کاهش دهند، پیش از شروع رابطه جنسی هر دو نفر آزمایشی برای بیماری های STD انجام دهند، با کسی که مشخص است مبتلا به یک بیماری STD است رابطه جنسی نداشته باشند و در آخر این افراد باید به طور منظم تست تشخیصی سوزاک را انجام دهند.
علائم بیماری سوزاک
تقریبا 50% از زنان مبتلا و 1 مورد از هر 10 مرد بیمار هیچگونه علائمی از سوزاک را بروز نمی دهند که به آنها ناقلین بدون علامت گفته می شود بنابراین به راحتی می تواند منتقل شود. علائم بیماری سوزاک در حدود 2 تا 14 روز بعد از آلودگی بروز پیدا می کنند.
از علائم شایع بیماری سوزاک در مردان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس سوزش در زمان خروج ادرار
- خروج ترشحات سفید، زرد یا سبز رنگ از آلت تناسلی
- گلو درد
علائم سوزاک در زنان شامل:
- افزایش ترشحات واژن
- احساس درد در نواحی زیر شکم یا لگن
- خونریزی واژینال بین دوره های پریود
افرادی که مبتلا به بیماری سوزاک هستند دچار یکسری مشکلات و بیماری ها خواهند شد که شامل موارد زیر خواهد بود:
- مشکلات باروری در زنان
- مشکلات ناباروری مردان
- گسترده شدن عفونت به مفاصل و سایر بخش های بدن
- افزایش احتمال ابتلا به بیماری ایدز
- ایجاد مشکلات متعدد در نوزادانی که از مادر مبتلا متولد می شوند از جمله نابینایی و زخم در پوست سر
تشخیص بیماری سوزاک
پزشک برای تشخیص اینکه آیا فرد مراجعه کننده مبتلا به بیماری سوزاک است یا خیر نیاز به انجام یکسری آزمایشات دارد که در آنها به آنالیز سلول ها پرداخته می شود. نمونه لازم برای انجام این کار با روش های زیر جمع آوری می شود.
- آزمایش ادرار: این آزمایش برای تشخیص باکتری ها در مجاری ادراری می باشد.
- نمونه برداری با سواب از ناحیه آسیب دیده: در این آزمایش یک سواب از گلو، پیشابراه، واژن یا راست روده برداشته می شود و در ادامه باکتری ها در آزمایشگاه شناسایی می شوند.
درمان بیماری سوزاک
یکی از روش های درمان سوزاک در افراد مبتلا بزرگسال برای جلوگیری از پیشرفت عفونت، استفاده از آنتی بیوتیک می باشد. اما باکتری نیسریا تقریباً در برابر تمام آنتی بیوتیک هایی که پزشکان به طور سنتی برای درمان از آنها استفاده می کردند، مقاومت نشان داده اند. این مقاومت باعث می شود درمان سوزاک به طور فزاینده ای دشوار شود. اگر فرد پس از چند روز هیچ بهبودی در علائم خود مشاهده نکرد، باید به پزشک خود مراجعه کند. پزشک ممکن است نیاز به آزمایش بیشتری داشته باشد تا مشخص شود آیا درمان موثر بوده است یا خیر.
سوزاک در بارداری
یکی از مشکلاتی که خانم ها با آن رو به رو هستند، مسئله سوزاک در بارداری است. اگر خانمی که مبتلا به سوزاک است و باردار شده باشد و یا در دوران بارداری مبتلا شده باید به پزشک خود اطلاع دهد چون ممکن است نوزاد هم به این عفونت مبتلا گردد. سوزاک در بارداری می تواند بسیار خطرناک بوده و عوارض جبران ناپذیری ایجاد کند اما با درمان سریع خطر این مشکلات بسیار کاهش می یابد که عبارتند از:
- سقط شدن جنین
- عفونت ساک آمنیوتیک و کیسه آب
- زایمان زودرس
به طور کلی بیماری های منتقل شونده از راه جنسی (STD) می توانند به راحتی از راه ارتباط جنسی در بین افراد منتقل شوند. تفاوتی که بیماری های STD با بیماری های STI دارند، این است که حتما نیاز به برقراری رابطه جنسی وجود ندارد و با تماس پوستی هم منتقل می شوند. بنابراین خطر انتقال این بیماری ها بسیار بالا می باشد، نکته قابل توجه این است که بسیاری از بیماری های مقاربتی می توانند در افرادی که هیچ علامتی از این بیماری را ندارند و هنوز مبتلا به بیماری مقاربتی تشخیص داده نشده اند، وجود داشته باشد و توسط آنها پخش شود. بنابراین، آگاهی عمومی و آموزش در مورد این عفونت ها و روش های پیشگیری از آنها مهم است.
در آزمایشگاه های مرکز مام، پنلی با عنوان پنل غربالگری و تشخیص بیماری های جنسی (STD) وجود دارد که با مراجعه به این مرکز، می توانید به شکل روتین سلامت خود را پیگیری کرده و از انتقال بیماری ها به افراد دیگر جلوگیری نمائید.