انواع آزمایش های تخصصی خون کدامند؟

ممکن است که برای بسیاری از ما پیش آمده باشد که پس از انجام یک آزمایش خون ساده، پزشک تشخیص می دهد که نتایج آزمایشات ما مشکوک به وجود مشکلی است و لازم است که پیگیری های بیشتر با انجام انواع آزمایش های تخصصی تر انجام گیرد. در چنین مواردی این سوال ممکن است که برای ما پیش بیاید که آزمایش خونی که انجام گرفته چه بوده است و تست خونی که اکنون درخواست شده است چیست؟ در این مطلب به معرفی مهم ترین آزمایش های خون و برخی از علل احتمالی آن ها خواهیم پرداخت. 

با انواع آزمایش خون آشنا شوید.

زمانی که برای اولین بار به پزشک مراجعه می کنید یا برای انجام آزمایش چکاپ سالیانه وارد آزمایشگاه می شوید، آزمایش های خون غربالگری اولیه برای شما انجام می گیرد. اما آزمایش کامل خون شامل چه مواردی است؟ این تست ها معمولاً شامل انواع آزمایش های آزمایش شمارش کامل سلول های خونی (در اصطلاح آزمایش CBC)، تست های انعقادی، بررسی عملکرد تیروئید، آنالیز ادرار و پنل بررسی بیوشیمیایی خون هستند. در صورتی که هر یک از انواع آزمایش خون اولیه نتیجه مناسبی را نشان ندهند، پزشکتان ممکن است که درخواست انجام آزمایشات تخصصی تر برای اطلاع از شرایط سلامت شما را بدهد. حالت دیگر این است که شما برای دلیل خاصی (به طور مثال ریزش مو) به پزشک مراجعه کرده باشید. در این موارد، پزشک ممکن است بسته به تشخیصی که در مورد علت بروز مشکل شما دارد، به شما دستور انجام تست های تخصصی را بدهد.

 از انواع آزمایش خون تخصصی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آزمایشات مربوط به بررسی سطح ریزمغذی ها در بدن

اگر با مشکلاتی که مرتبط با مشکلات استخوان، مو و ناخن هست به پزشک مراجعه کنید، احتمال بسیار زیادی وجود دارد که پزشک شما این آزمایش خون را برایتان درخواست دهد. این دسته از آزمایشات شامل بررسی انواع ویتامین ها و مواد معدنی هستند و برخی از آن ها آزمایشات کمیابی هستند که تنها در آزمایشگاه های خاص امکان انجام آن ها وجود دارد.

2. آزمایشات تخصصی مربوط به مدفوع

اگرچه بسیاری از ما رغبت زیادی به انجام انواع آزمایش های مدفوع نداریم، اما باید بدانید که دقیق ترین راه برای تشخیص بسیاری از بیماری های گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر و عفونت هلیکوباکتر پیلوری، انجام تست های اختصاصی این بیماری ها در مدفوع است.

3. آزمایشات تخصصی مربوط به بزاق

برای انجام برخی آزمایشات مانند آزمایشات بررسی ژنتیکی و یا اندازه گیری سطح فعال هورمون های کورتیزول، استروژن و تستسترون، می توان به جای آزمایش خون از تست غیرتهاجمی بزاق استفاده کرد.

4. بررسی مارکرهای توموری 

بررسی مارکرهای توموری در خون، ادرار و یا نمونه بافتی به عنوان آزمایشاتی جهت غربالگری وجود سرطان در بدن انجام می گیرند. از آن جایی که این تست ها تنها ارزش غربالگری دارند، در صورتی که سطوح غیر طبیعی از آن ها طی تست خون مشخص شود، لازم است که با روش های تخصصی بررسی سرطان مورد بررسی قرار بگیرند.

5. بررسی سطح فلزات سنگین در خون

رایج ترین تست های این گروه انواع آزمایش خون مربوط به ارزیابی سطوح سرب، لیتیم، جیوه، آرسنیک و کادمیوم است. ارزش تشخیصی این ترکیبات در افرادی است که مشکوک به مسمومیت هستند و یا داروهای خاص حاوی این ترکیبات را مصرف می کنند.

6. آزمایش بررسی ابتلا به بیماری های مقاربتی

این آزمایشات به بررسی ابتلای فرد به بیماری های مقاربتی مانند ایدز، هپاتیت، سیفلیس، هرپس و... می پردازد. این تست به زوج هایی که قصد ازدواج دارند و نیز افرادی که علائم ابتلا به این بیماری ها را نشان می دهند، توصیه می شود.

به طور کلی، انجام تست های تخصصی با هدف انجام تشخیص صحیح در خصوص شرایط بیمار انجام می گیرد. این نوع آزمایش ها برخلاف آزمایشات خون روتین بسیار اختصاصی بوده و نتایج طبیعی یا غیرطبیعی در آن ها می تواند به وجود یا عدم وجود بیماری خاصی در فرد بیمار اشاره داشته باشد. مواردی که در اینجا ذکر شده است، انواعی هستند که نسبت به سایر تست های آزمایشگاهی رایج تر هستند. با این حال، تنوع تست های تخصصی بسیار زیاد بوده و پزشک شما با توجه به نتایج آزمایشات شما ممکن است که انواع مختلفی از آن ها را درخواست دهد.