آیا می توان در درمان بیماری ها از سلول های بنیادی بیشتر از روش های فعلی بهره مند شد؟

پزشکی نوین پیشرفت های متعددی در زمینه درمان بیماری ها داشته است. امروزه، بسیاری از بیماری هایی که در گذشته غیرقابل درمان تلقی می شدند را می توان به کمک تکنیک های نوین پزشکی درمان کرد. لازم به ذکر است که هنوز درمان مؤثری برای بسیاری از بیماری های شایع مانند دیستروفی عضلانی وجود ندارد. با این حال، تلاش های بسیاری در جهت درمان چنین بیماری هایی در جریان است که نتیجه آن، معرفی روز افزون روش های جدیدی است که در اینجا به صورت مختصر به آن پرداخته شده است.

1. درمان دارویی پیشرفته (درمان هدفمند)

درمان با دارو سابقه طولانی مدتی در علم پزشکی داشته و می توان گفت که این نوع درمان با علم پزشکی زاده شده است. پزشکی نوین به دنبال متحول کردن این درمان برای کاهش شدت عوارض وارده و افزایش کارآیی است. روش های جدید تلاش دارند که به کمک ابزارهای مولکولی مانند لیپوزوم ها، داروها را به صورت اختصاصی به بافت های مورد نیاز برسانند و از عوارض ناخواسته دارو بر سایر اندام ها بکاهند. این موضوع به خصوص در مورد برخی اندام ها (مانند سیستم اعصاب مرکزی) که با شیوه های سنتی دارویی به سختی قابل دستیابی هستند، اهمیت ویژه ای دارد. یکی از مشکلاتی که پیش روی این روش است، همین دشواری هدف گیری اندام های خاص است که تلاش دانشمندان را به خود معطوف کرده است. این روش در حال حاضر بیشتر برای درمان سرطان ها مدنظر قرار گرفته است.

2. ژن درمانی

هدف از ژن درمانی حذف یک ژن معیوب از سلول و وارد کردن یک نسخه سالم از ژن معیوب به سلول و یا جایگزینی نسخه ی ژن معیوب با یک نسخه سالم است. برای این کار عموما از ویروس ها به عنوان ناقل استفاده می شود. به عبارت دیگر، در این جا از توانایی ورود ویروس به سلول ها برای انتقال ژن مورد نظر استفاده می شود. ژن مورد نظر در ساختار ژنی این ارگانیسم ها قرار می گیرد و همزمان با ورود آن ها به سلول، ژن مورد نظر نیز به سلول وارد می شود. ژن درمانی یک شیوه بسیار کارآمد در درمان بیماری هایی است که منشأ ژنتیکی دارند. اما یکی از مشکلات این روش، خطر وارد کردن یک ویروس بیگانه به سلول های فرد بیمار است که ممکن است وی را درگیر بیماری های دیگری مانند انواع سرطان ها کند.

3. سلول درمانی

این روش، یکی از جدیدترین روش ها است که در آن از پتانسیل بالای سلول های بنیادی به منظور درمان بافت های تخریب شده یا ناکارآمد در فرد بیمار استفاده می شود. در این روش، از یکی از انواع سلول های بنیادی (جنینی، بالغ، القایی و مزانشیمی) برای بازسازی بافت بیمار استفاده می شود. این روش نسبت به سایر روش های درمانی مزایای بیشتری دارد که برخی از آن ها شامل به حداقل رسیدن احتمال بروز عوارض ناخواسته، درمان دائمی و مادام العمر بیماری ها، و نیز عدم استفاده از ناقلین ویروسی و فقدان خطرات ناشی از استفاده از آن هاست. یکی دیگر از کاربردهای این روش، این است که می توان با استفاده از سلول های بنیادی و مطالعه روند بازسازی بافت توسط آن ها به اساس برخی از بیماری ژنتیکی ناشناخته پی برد و در نتیجه جهت یافتن درمان مناسب برای این بیماری ها اقدام کرد. این روش نویدبخش آینده روشنی در زمینه درمان بیماری های تخریب کننده اعضا و نیز بیماری هایی با منشأ ژنتیکی است. اما یکی از مشکلاتی که پیش روی این روش درمانی است، عدم دسترسی به سلول های بنیادی به مقدار کافی است. اخیرا در سرتاسر جهان، بانک های خون بند ناف جنین تأسیس شده اند و تلاش دارند تا با جمع آوری سلول های بنیادی از خون بند ناف در جهت ذخیره این سلول های ارزشمند اقدام کنند. حفظ این سلول ها نه تنها می تواند برای خود نوزاد و نزدیکان وی ارزشمند باشد، بلکه می تواند جهت پیوند به افراد نیازمند نیز مورد استفاده قرار گیرد. این خدمت به زودی در مرکز مام راه اندازی می شود و شما می توانید با مراجعه به این مرکز از خدمات آن بهره مند شوید.