- نقص تیروزین هیدروکسیلاز
نقص تیروزین هیدروکسیلاز یک ناهنجاری متابولیکی ارثی نادر بوده که در اثر نقص آنزیم هیدروکسیلاز ایجاد می‌شود. این آنزیم در عملکرد طبیعی دستگاه عصبی نقش مهمی دارد. آنزیم تیروزین هیدروکسیلاز در اولین مرحله‌ی مسیر تولید هورمون‌های کَتِکول‌آمین و تبدیل تیروزین به یک کَتِکول‌آمین به نام دوپامین شرکت دارد.
مسیر متابولیسم تیروزین
دوپامین به‌عنوان انتقال‌دهنده‌ی عصبی نیز شناخته شده و انتقال پیام بین سلول‌های عصبی مغز را به‌منظور کنترل حرکات فیزیکی و رفتارهای عاطفی به‌عهده دارد. سایر کَتِکول‌آمین‌ها مانند نوراپی‌نفرین و اپی‌نفرین که در دستگاه عصبی خودمختار نقش داشته از دوپامین تولید می‌شوند و فرآیندهای غیرارادی بدن مانند تنظیم فشار خون و دمای بدن را کنترل می‌کنند.
میزان تولید مقدار آنزیمی که دارای عملکرد طبیعی می باشد، ارتباط مستقیمی با شدت بیماری دارد. هرچه این میزان کمتر باشد، شدت بیماری بیشتر است. شکل خفیف این بیماری، دیستونی پاسخ‌دهنده به دوپا‌ـ‌ناشی از کمبود آنزیم تیروزین هیدروکسیلاز (TH-deficient dopa-responsive dystonia (DRD)) نامیده شده و در اوایل کودکی ظاهر می‌شود. نوع شدید کمبود تیروزین هیدروکسیلاز، پارکینسونیسم نوزادی (infantile parkinsonism) و آنسفالوپاتی پیش‌رونده‌ی نوزادی (progressive infantile encephalopathy) نامیده می‌شود. انواع وخیم‌تر بیماری در بدو تولد شناسایی شده و درمان آن‌ها سخت‌تر است.
علائم بالینی نقص تیروزین هیدروکسیلاز
کمبود تیروزین هیدروکسیلاز اصولاً حرکت را تحت تأثیر قرار داده و علائم آن از خفیف تا حاد درجه‌بندی می‌شود.
علائم و نشانه‌های دیستونی پاسخ‌دهنده به دوپا‌ـ‌ناشی از نقص آنزیم تیروزین هیدروکسیلاز عبارتند از:
- موقعیت غیرطبیعی اندام‌های حرکتی
- فقدان هماهنگی و تعادل هنگام راه رفتن یا دویدن
- لرزش هنگام گرفتن یک موقعیت خاص (در بعضی موارد بیماری)
- حرکات غیرارادی چشم‌ها به سمت بالا (در بعضی موارد بیماری)
علائم و نشانه‌های پارکینسونیسم نوزادی عبارتند از:
- تأخیر در پیشرفت مهارت های حرکتی مثل نشستن بدون کمک، حرکت و رسیدن به یک اسباب‌بازی
- عضلات سفت و خشک به‌خصوص در دست و پا
- حالت غیرطبیعی قرارگیری بدن
- افتادگی پلک‌ها (ptosis)
- حرکات چرخشی غیرارادی چشم‌ها به سمت بالا
- ناتوانی ذهنی
- اختلالات گفتاری
- اختلال کمبود تمرکز
- ناهنجاری‌های روانی مثل افسردگی، تنش و رفتارهای وسواسی اجباری
در صورتی که دستگاه عصبی خودمختار نیز تحت تأثیر قرار گیرد علائم زیر بروز می‌کند:
- یبوست
- برگشت اسید معده به مری
- اختلال در تنظیم قند خون، دمای بدن و فشار خون
آنسفالوپاتی پیشرونده نوزادی یک نوع شدید و نادر نقص تیروزین هیدروکسیلاز بوده و با علائم زیر همراه است:
- اختلال در عملکرد مغز
- ناهنجاری‌های ساختاری که منجر به اختلال‌های شدید فیزیکی و ناتوانی ذهنی می‌شوند.
شیوع نقص تیروزین هیدروکسیلاز
فراوانی نقص تیروزین هیدروکسیلاز مشخص نیست.
نام‌های دیگر نقص تیروزین هیدروکسیلاز
- autosomal recessive infantile parkinsonism
- Segawa syndrome, autosomal recessive
- TH deficiency
- TH-deficient DRD