درمان بیماری آلوپسی آره آتا یا ریزش مو سکه ای به کمک سلول های بنیادی

ریزش مو (یا در اصطلاح پزشکی بیماری آلوپسی)، مسئله ای رایج در زنان و مردان است. شما بیش از 100 هزار تار مو روی سر خود دارید، اما هر روز تعدای از آن ها را از دست می دهید. روزانه به دلایل مختلفی از جمله شانه زدن موها، حمام کردن و یا بدون دلیل خاصی، حدود 50 تا 100 تار مو می ریزد. ریزش این تعداد موها طبیعی است و مشکلی ندارد. اما اگر این تعداد افزایش یابد، ریزش موی شما غیرطبیعی بوده و نیاز به درمان دارد. با توجه به اینکه موها یکی از ویژگی های اصلی در زیبایی ظاهری افراد محسوب می شود، ریزش مو می تواند تأثیر عمده ای بر عزت نفس افراد داشته و منجر به افسردگی و سایر اختلالات خلقی شود. مطالعات نشان داده است که بیش از 80 درصد از مردان با نژاد قفقازی و تا 42 درصد از زنان با نژاد قفقازی تا سن 70 سالگی به ترتیب تحت تأثیر ریزش مو با الگوی مردانه / بیماری آلوپسی آندروژنتیک (MPHL/AGA) و ریزش موی زنانه (FPHL)، موهای خود را از دست می دهند.

درباره بیماری آلوپسی آره آتا بیشتر بدانید

آلوپسی آره آتا یا ریزش موی سکه ای نوعی بیماری خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو (محل رویش مو) حمله می کند و با از بین بردن آنها، فرد دچار ریزش مو می شود. بسیاری از افرادی که به آلوپسی آره آتا مبتلا می شوند، هیچ سابقه بیماری قبلی نداشته اند و کاملا سالم هستند. شدت علائم در برخی از این بیماران نیز بسیار خفیف بوده و محدود به ریزش موی و گاهی اوقات تغییرات مختصر در ناخن می شوند، اما علائم به قدری خفیف است که هیچ یک از این افراد به دنبال درمان آلوپسی برنمی آیند.

نتیجه ریزش مو در این نوع از بیماری آلوپسی غیر قابل پیش بینی است. ممکن است موها بدون دریافت هرگونه درمان آلوپسی دوباره رشد کند. این موضوع بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که فردی چند تکه طاس داشته باشد و سلول بنیادی مو که در پوست سر قرار دارد، نقاط خالی و عاری از مو را مجددا پر می کند. در چنین شرایطی، حتی وقتی موها دوباره رشد می کنند، ممکن است دوباره ریزش پیدا کنند یا ریزش مو دیگر هرگز رخ ندهد.

اگر آلوپسی آره آتا روی ناخن ها تأثیر بگذارد، ممکن است فرد شاهد بروز فرورفتگی، برآمدگی یا شکنندگی غیرطبیعی در ناخن های خود باشد. برخی افراد دچار قرمزی ناخن ها می شوند.

بیماری آلوپسی آره آتا معمولا از چه زمانی شروع می شود؟

این بیماری می تواند در هر سنی شروع شود؛ با این حال، اکثر افراد در دوران کودکی یا نوجوانی به آن مبتلا می شوند. حدود نیمی از این بیماران بدون درمان در عرض 12 ماه شاهد رشد مجدد موهای خود هستند و درمن آلوپسی خاصی دریافت نمی کنند. اگر یکی از والدین یا خویشاوندان نزدیک یک فرد به آلوپسی آره آتا مبتلا باشد، خطر ابتلای کودک به این بیماری بیشتر است. با اینکه این خطر بیشتر است، اما این به این معنی نیست که هر کودکی که دارای سابقه بیماری آلوپسی آره آتا است، حتما به این بیماری دچار خواهد شد. 

انواع مختلف بیماری آلوپسی آره آتا

هنگامی که در مورد درمان صحبت می کنید، ممکن است متخصص پوست شما نوع آلوپسی آره آتا را ذکر کند تا گزینه های درمانی موجود برای شما را مشخص کند. در حالت رایج از آلوپسی آره آتا، موهای سر یا ریش به صورت تکه ای می ریزد اما سایر نقاط سر بدون آسیب باقی می مانند. اما انواع دیگری از آلوپسی آره آتا نیز وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• آلوپسی توتالیس یا طاسی کامل

در این نوع طاسی، فرد تمام موها در ناحیه سر را از دست می دهد. بنابراین پوست سر کاملاً طاس است؛

• آلوپسی یونیورسالیس

فرد تمام موهای سر و بدن خود از جمله ابروها، مژه ها، موهای سینه، موهای زیر بغل و غیره را از دست می دهد. این نوع بیماری، شدیدترین نوع آلوپسی آره آتا است.

این حالت نادر است.

اگرچه آلوپسی آره آتا اغلب باعث ریزش مو در پوست سر می شود، شما می توانید در هر قسمت از بدن خود نیز دچار ریزش مو شوید. برخی افراد در ناحیه دیگری از بدن مانند مژه ها، ابروها یا ناحیه ریش (آقایان) دچار ریزش مو می شوند. هر جا که ریزش مو اتفاق بیفتد، هیچ نشانه ای از بثورات پوستی، قرمزی یا جای زخم وجود نخواهد داشت.

آلوپسی آره آتا به ندرت علائم شدید ایجاد می کند و معمولا تنها علامت آلوپسی آره آتا ریزش موی ناگهانی است. تکه های ریزش مو می توانند بزرگتر شوند. گاهی اوقات، لکه ها بزرگ تر می شوند و تبدیل به یک نقطه طاس بزرگ می شوند. این بیماری معمولاً درد یا علائم دیگری ایجاد نمی کند. با این حال، برخی از افراد می گویند که درست قبل از ریزش موهای خود، احساس سوزن سوزن شدن، خارش یا سوزش روی پوستی که مو در آن می ریزد، را احساس می کنند. همچنین، افراد مبتلا به آلوپسی یونیورسالیس که باعث ریزش کامل مو در همه جای بدن می شود، ممکن است ناخن های به شدت شکننده و حساسی داشته باشند که این موضوع می تواند دردناک باشد.

علائم دیگری که نشان می دهد شما مبتلا به آلوپسی آره آتا هستید عبارتند از:

- موهای خاکستری و سفید اغلب در جایی که ریزش مو دارید باقی می مانند؛

- موها در جایی که ریختند خود به خود شروع به رشد می کنند؛

- مو در یک نقطه طاس شروع به رشد می کند و در ناحیه دیگری شروع به ریزش می کند؛

- ریزش مو در ماه های سرد سال اتفاق می افتد.

سرما ممکن است محرکی برای ایجاد آلوپسی آره آتا باشد. در یک مطالعه، محققان متوجه شدند که افراد مبتلا به آلوپسی آره آتا اغلب در فصول پاییز و زمستان ریزش مو داشتند و کمترین عود را در ماه های گرم سال تجربه می کردند.

درمان بیماری آلوپسی آره آتا با کاشت به روش سلول های بنیادی

به طور کلی، درمان‌های مبتنی بر سلول‌های بنیادی شامل دو مکانیسم متفاوت است: پیوند سلول‌های بنیادی چند توان به دست آمده از منابع مختلف و استفاده از فولیکول های موی مشتق شده از سلول‌های بنیادی. در اینجا، با بحث در مورد مطالعات بالینی فعلی، نتایج آن ها و مزایا و محدودیت‌های مربوطه، به هر یک از آن ها به صورت جداگانه می‌پردازیم.

پیوند سلول های بنیادی چند توان به یک گزینه درمانی قابل قبول برای ریزش مو (به ویژه AGA) پیشنهاد شده است. منابع سلول های بنیادی چند توان با پتانسیل بازسازی فولیکول های مو در پوست عبارتند از: بافت چربی، مغز استخوان، فولیکول های مو از مناطق سالم پوست و خون بند ناف.

در مطالعه ای که توسط Elmaadawi و همکاران وی در زمینه رشد مجدد مو در بیماران آلوپسی آره آتا به دنبال سلول درمانی صورت گرفت، ایمنی و کارایی درمان با استفاده از سلول‌های تک هسته‌ای مشتق از مغز استخوان (BMMCs) در مقایسه با سلول‌های بنیادی فولیکولی (FSCs) به‌دست‌آمده از نواحی سالم پوست سر در 20 بیمار مبتلا به آلوپسی آره آتا مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه، بیماران مبتلا به AGA تحت یک جلسه درمانی با سلول های بنیادی اتولوگ (BMMCs یا FSCs) که به صورت داخل پوستی تزریق شده بود، قرار گرفتند. ارزیابی با رنگ‌آمیزی ایمونوهیستوشیمی و درموسکوپی دیجیتال 6 ماه پس از درمان، بهبود قابل‌توجهی را در هر دو حالت بدون تفاوت معنی‌دار بین گروه‌های درمانی و بدون عوارض جانبی نشان داد.

در برخی دیگر از مطالعات، از سلول‌های بنیادی چند توان مشتق از بافت چربی به عنوان سلول‌های بنیادی چند توان درمانی استفاده شد. هنگامی که این سلول ها کشت می شوند، ویژگی های بیشتری به دست می آورند و به جمعیت سلول های بنیادی مزانشیمی (MSCs) تبدیل می شوند که به عنوان سلول های بنیادی مشتق از چربی (ADSCs) شناخته می شوند. درمان آلوپسی آره آتا با این سلول ها منجر به ضخامت مو به خصوص 6 ماه پس از درمان شد. علاوه بر این، از نظر آماری افزایش معنی‌داری در تراکم مو 3 و 6 ماه پس از درمان مشاهده شد. 18 بیمار از 20 بیمار بهبودی نشان دادند در حالی که تنها 2 بیمار از 20 بیمار هیچ افزایشی در تراکم مو نداشتند. در نهایت، افزایش معنی‌دار آماری در نتایج تست کیفیت مو 3 و 6 ماه پس از درمان مشاهده شد و تنها 2 نفر از 20 بیمار هیچ تغییری در نمرات تست کیفیت مو نشان ندادند. Anderi و همکاران 16 پیوند اتولوگ ADSVCs موفق را گزارش کرده و برهمین اساس، استفاده از این نوع سلول های بنیادی را به عنوان روش درمانی ایمن و مؤثر برای آلوپسی آره آتا پیشنهاد کردند.

مکانیسم درمانی دیگری که برای بیمارا مبتلا به آلوپسی آره آتا توصیه می شود، استفاده از سلول های بنیادی تمایز یافته به فولیکول مو در محیط آزمایشگاه، و تزریق مجدد آن به نواحی بدون موی بیماران است. این روش نسبت به روش تزریق مستقیم سلول های بنیادی ایمنی بیشتری دارد اما میزان اثربخشی آن کمتر بوده است. بنابراین، در مطالعات مربوط به حوزه درمان آلوپسی آره آتا با روش سلول درمانی کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است.

بنابراین، تمرکز اصلی مطالعات جدید بر روی انجام تحقیقات بالینی به منظور دستیابی به درمان های جدید مبتنی بر سلول های بنیادی برای اصلاح ریزش مو، و بازگرداندن پتانسیل بازسازی مو به فولیکول های از دست رفته مو است. از آنجایی که ریزش مو می تواند کیفیت زندگی افراد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، محققان به مطالعه آلوپسی آره آتا ادامه می دهند. بسیاری از این تحقیقات بر توسعه درمان های موثرتر تمرکز دارد. این به بیماران، به ویژه آن هایی که با ریزش موی گسترده زندگی می کنند، امید جدیدی برای بازیابی زیبایی از دست رفته شان را می دهد.