انگشت اضافی یا پلی داکتیلی

پلی داکتیلی (Polydactyly) یا انگشت اضافی نوعی ناهنجاری مادرزادی است که فرد دارای یک یا چند انگشت اضافه در ناحیه دست ها پاهای خود می باشد. انگشت اضافی در برخی موارد در یکی از دست ها یا هر دو و یا هر دو پا و یا یکی از پاها مشاهده می شود. این بیماری انواع مختلفی دارد و میزان شیوع آن در مردان، دو برابر زنان می باشد. جالب است بدانید که این نقص مادرزادی بیشتر دست راست و پای چپ را تحت تأثیر خود قرار داده و به طور کلی دست ها بیشتر از پاها دچار انگشت اضافی می شوند. 

علائم پلی داکتیلی 

• مشاهده توده کوچک و برجسته بافت نرم و بدون استخوان به نام نوبین در دست ها یا پاها؛

• انگشت یا پا تا حدی شکل گرفته که حاوی مقداری استخوان است اما مفاصل ندارد.

انواع پلی داکتیلی

همانطور که توضیح داده شد پلی داکتیلی نوعی ناهنجاری مادرزادی است که نوزاد در بدو تولد دارای انگشت اضافی می باشد. بسته به اینکه این انگشت در کجا قرار گیرد اختلال چند انگشتی انواع مختلفی خواهد داشت که عبارتند از:

- پلی داکتیلی ایزوله

در اکثر موارد چند انگشتی بدون ناهنجاری های دیگر اتفاق می افتد که در این حالت به آن پلی داکتیلی ایزوله یا غیر سندرمی گفته می شود و شامل سه نوع مختلف است که عبارتند از:

• پلی داکتیلی پس محوری (Postaxial polydactyly) :

این حالت در بیرونی ترین قسمت دست یا پا در کنار انگشت پنجم، انگشت اضافی مشاهده می شود که رایج ترین نوع چند انگشتی می باشد؛

• پلی داکتیلی پیش محوری (Preaxial polydactyly) :

این نوع از نقص مادرزادی در داخلی ترین قسمت دست یا پا، جایی که انگشت شست دست یا شست پا قرار دارد، مشاهده می گردد؛

• پلی داکتیلی مرکزی (central polydactyly) :

این حالت معمولا در بین انگشت های میانی رخ می دهد و نسبت به بقیه موارد میزان شیوع آن بسیار کم است. 

- پلی داکتیلی سندرمی

به طور کلی تعداد مواردی که افراد دچار پلی داکتیلی سندرمی شده اند، بسیار کمتر از انواع ایزوله آن می باشد. در حالت سندرمی، فرد علاوه بر اینکه دارای انگشت اضافی است به برخی از بیماری ها و ناهنجاری ها نیز مبتلا می باشد از جمله ناهنجاری های شناختی و رشدی و ناهنجاری های سر و صورت. در این قسمت تعدادی از سندرم های مرتبط با پلی داکتیلی توضیح داده می شود که عبارتند از:

• سندرم داون: در این دسته از بیماران گاهی اوقات دو عدد انگشت شست مشاهده می گردد؛

• سین داکتیلی: سین داکتیلی یا انگشتان به هم چسبیده و یا داشتن پره پوستی در میان آن ها می باشد؛

• آکروسفالوسینداکتیلی: در این حالت علاوه بر مشاهده سین داکتیلی در انگشتان، در ناحیه صورت دارای جمجمه دراز و کشیده و بخش میانی صورت به داخل رفته، کوچک و هیپوپلاستیک می باشد؛

• سندرم گریگ (Greig): در این سندرم اندام ها به شکل غیر عادی رشد کرده و در برخی موارد سین داکتیلی نیز مشاهده می شود؛

• سندرم کارپنتر (Carpenter syndrome): شامل یک سر نوک تیز با پلی داکتیلی در انگشت پنجم یا انگشت اول یا دوم است؛

• سندرم Saethre-Chotzen: شامل انگشت اول دوتایی و سینداکتیلی بین انگشتان دوم و سوم می باشد؛

• سندرم Bardet-Beidl: این بیماری با پلی داکتیلی و سنداکتیلی در انگشتان دست و پا همراه است؛

• سندرم مک‌کوزیک-کافمن (McKusick-Kaufman ): شامل نقایص قلبی، ناهنجاری‌های تناسلی و پلی داکتیلی می باشد؛

• سندرم کورنلیا د لانگ (Cornelia de Lange syndrome ): شامل اختلالات رشدی است؛

• سندرم پالیستر هال (Pallister-Hall syndrome ): با نقایص رشدی و سینداکتیلی همراه است؛

• سندرم تری فالانژیال شست-پلی داکتیلی (Triphalangeal thumb-polydactyly syndrome): این بیماری شامل ناهنجاری دست و پا همراه با پلی داکتیلی پیش محوری و پس از محوری است.

شیوع پلی داکتیلی

میزان شیوع این نقص مادرزادی 1 مورد در هر 1000 تولد در سراسر دنیا است البته نرخ بروز آن در جمعیت آفریقایی-آمریکایی بالاتر بوده و حدود 1 مورد در هر 150 تولد می باشد.

نام های دیگر بیماری پلی داکتیلی

• Extra digits؛

• Supernumerary digits؛

• Polydactylia؛

• Hyperdactyly؛

• Polydactylism؛

• Non-syndromic polydactyly.